“Onderwijs in het ziekenhuis geeft jongvolwassenen toekomstperspectief”
Jonge patiënten vanaf 16 jaar kunnen sinds dit schooljaar les krijgen in PZ Onzelievevrouw. Het ziekenhuis werkt hiervoor samen met ziekenhuisschool Penta. Wij gingen voor ons magazine Afrit 8 praten met beleidsmedewerker Nele Deviaene en leerkrachten Johanna Cafmeyer en Griet Ingelbrecht.
"De leerkracht van mijn thuisschool zal verschieten als ik terugkom, die oefeningen lukken me nu."
Ziekenhuisschool Penta biedt onderwijs in ziekenhuizen, preventoria en andere residentiële settings. PZ Onzelievevrouw heeft geen afzonderlijke jongerenafdeling, maar het aantal jongvolwassen patiënten neemt toe. En dus ook de vraag naar onderwijs. Het ziekenhuis diende een aanvraag in bij de Vlaamse overheid, maar in afwachting van een erkenning, neemt het de financiering ervan zelf op zich.
De twee leerkrachten Johanna en Griet geven samen dertig uur onderwijs per week. Het doel is om elke patiënt tussen 16 en 25 jaar die dat wil, een uur les per dag te geven. De focus ligt op wie nog geen diploma secundair onderwijs heeft.
“Veel jongeren met een psychische kwetsbaarheid hebben al een traject van schoolse problemen: schooluitval, spijbelen, leerachterstand … We streven ernaar om die achterstand zo klein mogelijk te houden,” zegt Nele Deviaene. “We willen de connectie met de school behouden of herstellen. We nemen daarom contact op met het Centrum voor Leerlingenbegeleiding (CLB) van de school als dat betrokken is. Zij helpen ons, en vice versa. Zo geven wij de school en de thuiscontext advies over hoe ze op onderwijsvlak kunnen omgaan met de psychisch kwetsbare leerling.”
"Ik ben nog nooit zo graag naar school gekomen!"
Is er een jonge patiënt die graag onderwijs wil krijgen, dan neemt de afdeling contact met de leerkrachten van Penta. “Alles gebeurt vrijwillig,” zegt leerkracht Griet, “al stimuleren we zeker de minderjarige patiënten. Sommigen hebben nog een ‘thuisschool’, anderen niet. We stemmen op maat af. We bieden onderwijs à la carte, al naargelang van de interesses en de noden. Johanna geeft vooral taal- en algemene vakken, terwijl ik wiskunde en wetenschappen voor mijn rekening neem.”
“We zijn flexibel,” beaamt leerkracht Johanna. “We leggen samen een traject af, waar het kan in overleg met het CLB van de thuisschool. Jongeren een toekomstperspectief geven, is belangrijk. We werken aan hun zelfredzaamheid. En we volgen ze op. Als een jongere op ontslag gaat, maar enkele maanden later opnieuw wordt opgenomen, zetten we zijn of haar leertraject verder.”
“We stemmen ook af met de sociale dienst van het ziekenhuis,” zegt Griet. “We hebben nu enkele maanden ervaring in PZ Onzelievevrouw. Het is zoeken naar de beste aanpak voor de leerlingen. Soms is het goed om af te stemmen met de individuele verpleegkundige van de jongere. Al krijgen we uiteraard nooit medische info. Ook wij kunnen feedback geven vanuit onze ervaring.
"Het voelt als een overwinning. Ik had nooit gedacht dat ik die wiskundeoefeningen zou kunnen oplossen."
Supergemotiveerd
De meeste lessen vinden één-op-één plaats. “Sommige leerlingen leren beter als ze niet in groep zitten,” zegt Johanna. “Bovendien werken we op maat. Met een uur individuele les per dag kan je best wel veel gedaan krijgen. Daarnaast willen we themagerichte lessen ontwikkelen, die we dan aan groepjes leerlingen aanbieden.”
“Een-op-een onderwijs is een luxe,” zegt Griet. “Als het aantal leerlingen groeit, zullen we meer coachend werken. Jongeren positieve leservaringen geven, zodat ze weer in zichzelf geloven, is onze betrachting. Onze focus ligt niet op het resultaat, maar veeleer op het proces. We willen jongeren motiveren om te leren. Om de draad van school weer op te pikken eens ze het ziekenhuis verlaten.”
“De jongeren die bij ons les volgen, zijn supergemotiveerd,” zegt Johanna. “Ook al is dat niet altijd evident. Hun psychische problemen spelen hen parten. Maar tijdens de les kunnen ze hun aandacht op iets anders richten. Daar zijn ze blij om. We zien onze opdracht ook breed. Zo helpen we jongeren zich voorbereiden op het theoretisch rijexamen. Dat geeft perspectief. We krijgen dan ook veel dankbaarheid terug.
"Ik ben 10 minuten vroeger, zo kan ik meer les krijgen."
Elke stap telt
Na enkele maanden ziekenhuisschool in PZ Onzelievevrouw is het nog te vroeg voor een
grondige evaluatie. Maar de leerkrachten en de leerlingen zijn alvast overtuigd.
“Het voelt zeer zinvol om deze jongeren een succeservaring mee te kunnen geven,” zegt Griet. “Leren is iets wat we ons hele leven lang blijven doen. Het is belangrijk en het kan ook leuk zijn. Wij leggen niemand druk op. We gaan stap voor stap. Elke stap telt, elke stap geeft perspectief. Zo laten we jongeren weer dromen van een toekomst na hun opname.”
“We zijn warm onthaald in PZ Onzelievevrouw. Er is een grote openheid. We vragen ook feedback aan het zorgpersoneel,” zegt Johanna.
“Samen met directie en staf van PZ Onzelievevrouw hebben we dit project meer dan een jaar lang grondig voorbereid,” zegt beleidsmedewerker Nele Deviaene. “Vandaag plukken we de vruchten van die goede samenwerking. We hebben een gemeenschappelijk doel: jongvolwassenen perspectief bieden. Daar werken we elke dag aan.”
Tekst: Filip Decruynaere
Foto's: Tom Talloen
